Dział naukowo-badawczy – sprawozdanie za 2009 r.

Opublikowano: 15 września 2012 r.
15 września 2012 | Kategorie: Dział naukowo-badawczy, Działy, Konferencje

1) Instytut Papieża Jana Pawła II był współorganizatorem sympozjum „Jan Paweł II w Ekwadorze” (14.01.2009). Papieska pielgrzymka odbyła się w dniach 29.01.-1.02. 1985 r. i miała wielkie znaczenie dla poprawy sytuacji szczególnie rdzennej ludności Ekwadoru.

2) Dnia 14 marca 2009 Instytut Papieża Jana Pawła II wziął udział w ogólnopolskiej konferencji z okazji V Narodowego Dnia Życia „O godność osoby ludzkiej”. Konferencja odbyła się Gdańsku w siedzibie organizacji Human Life International. Podczas sympozjum poruszano kwestię prawnej sytuacji obrony życia w różnych państwach Europy, chrześcijańskie postawy wobec biomedycyny, problemy związane z propozycjami eutanazji oraz ruch hospicyjny w Polsce.

3) Nakładem IPJP2 ukazała się nowa książka ks. dra Zdzisława Struzika, Dziękujemy za wartości. Katechezy na Dzień Dziękczynienia według nauczania Jana Pawła II. Podstawowym zamierzeniem autora jest zwrócenie uwagi na wdzięczność, jaką winni jesteśmy wobec Opatrzności Bożej. Cel podstawowy publikacji, czyli przygotowanie młodzieży do podniosłego, radosnego uczestnictwa w Święcie Dziękczynienia (pierwsza niedziela czerwca każdego roku).

Książkę poprzedza obszerne wprowadzenie objaśniające wychowawcze założenia katechez. Znalazły się tu treści metodologiczne i uzasadnienie przydatności zgromadzonego materiału dla potrzeb zarówno szkoły (realizacja w szkole; realizacja w klasie), jak i domu rodzinnego.

Na trzon główny tomu składa się siedem oddzielnych katechez. Wszystkie wskazują wartości, bez których dość trudno wyobrazić sobie życie indywidualne i społeczne. Znakiem wdzięczności opatrują one wartość życia, wartości duchowe, wartość miłości, zdolności, talentów, sprawności, koncentrując się następnie na wartościach wspólnoty, kultury ojczystej, a także roli współczesnej nauki i techniki. W drugiej części książki do każdej katechezy w formie aneksów dodano wyimki z nauczania Jana Pawła II. Zwieńczeniem jest bibliografia wprowadzająca odbiorcę w podstawową literaturę.

Przydatność merytoryczną, pedagogiczną, społeczną albo wspólnotową pozycji pogłębia – i w odbiorze szkolnym może i powinna zwiększać – wizualna atrakcyjność książki. Na okładce wyeksponowano zdjęcie podkreślające łączność Jana Pawła II z młodymi. Wnętrze tomu zaopatrzono w fotografie przybliżające różne wątki (kościoły i obrazy religijne, natura, relacje młodych ze sobą, migawki z życia codziennego itp.), użyteczne w podejmowaniu refleksji etycznej. Schemat wykładu autora, popartego stałymi odniesieniami do Pisma Świętego, nauczania papieskiego, społecznego nauczania Kościoła – opatrzono przejrzystymi piktogramami zaprojektowanymi przez Wojciecha Siwika. Książce towarzyszą nagrania: DVD (wybór z pełnometrażowych filmów m. in. o Janie Pawle II) i CD (przykłady prezentacji treści przedstawionych katechez); mastering: Dominik Nolbert. Prócz osób prowadzących lekcje religii (katecheci w gimnazjach i liceach), mogą po nią sięgnąć wychowawcy i rodzice, a przede wszystkim także sama młodzież, z myślą o której książka została napisana najbardziej.

4) „Otoczmy troską życie” – pod tematem roku duszpasterskiego Instytut Papieża Jana Pawła II w Warszawie oraz Papieski Wydział Teologiczny zorganizowali 4.04 sympozjum naukowe, podczas którego zastanawialiśmy się nad znaczeniem i koniecznością realizowania tego wezwania.

Wśród prelegentów znaleźli się ks. prof. Waldemar Chrostowski, o. prof. Jacek Salij, ks. prof. Marek Starowieyski oraz Dyrektor Instytutu ks. dr Zdzisław Struzik. Referaty dotyczyły szeroko zakreślonej problematyki życia człowieka i jego zagrożeń. Prelegenci szczególnie skupili się wokół określenia wartości teologicznej i antropologicznej życia. Ks. prof. Chrostowski przedstawił biblijną naukę o wartości ciała ludzkiego, jako obrazie i podobieństwie Boga. Ks. prof. Marek Starowieyski przybliżył stanowisko Ojców Kościoła, którzy decydowanie już w czasach patrystycznych opowiadali się za ochroną życia. Bardzo aktualny problematycznie wykład wygłosił ks. dr Zdzisław Struzik. Swoje wystąpienie oparł wokół Godności przekazywania życia w nauczaniu Jana Pawła II w kontekście Instrukcji Dignitas personae. Instrukcja Kongregacji Nauki Wiary jest najnowszym (z grudnia 2008) dokumentem Kościoła przedstawiającym stanowisko katolików wobec zagadnień in vitro, klonowania, czy eksperymentów na ludzkich komórkach i embrionach.

W zakończeniu Instrukcji Dignitas personae pisze się, że Kościołowi stawia się zarzut, że zawiera nadmiar zakazów, że jest przeciwny postępowi cywilizacyjnemu oraz, jak w przypadku zagadnień zapłodnienia, że sprzeciwia się szczęściu małżonków i ich pragnieniu posiadania potomstwa. Tego typu zarzutami obarczano niejednokrotnie nauczanie Jana Pawła II. Współczesna kultura wyraźnie pokazuje, że obawy Jana Pawła II, co do postępującej cywilizacji śmierci były słuszne. Nadal więc wielce aktualne pozostają jego wezwania, aby postęp cywilizacyjny wiązał się z postępem etycznym. Historia ludzkości potrzebuje rzeczywistego postępu nie tyle w samej technice, ale postępu w rozumieniu i uznawaniu wartości życia i godności człowieka.

 

5) 14 maja 2009 Studenci Instytutu Studiów nad Rodziną wraz z Instytutem Papieża Jana Pawła II w Warszawie zorganizowaliśmy sympozjum pt. Miłość wobec kryzysu wartości w nauczaniu Jana Pawła II. Konferencja odbyła się w auli UKSW przy ul. Wóycickiego 1/3. Podzielona została na dwie sesje tematyczne. W części pierwszej prelegenci pochylą się nad zagadnieniem „Sensu miłości”. Sesja druga, poświęcona będzie „Istocie godności”. Wygłoszone zostaną m.in. referaty „Źródła godności człowieka-analiza antropologiczna”, „Resentyment, a etyka miłości”, „Godność dziecka w kontekście instrukcji Dignitas personae”, „Godność kobiety, a zagrożenia ze strony feminizmu”, „Godność mężczyzny, a kryzys męskości i ojcostwa”. Wśród prelegentów znaleźli się ks. dr Zdzisław Struzik oraz dr Jakub Wójcik, którzy rozpoczynali sesje. Obok nich po raz pierwszy swoje wykłady wygłosili publicznie studenci II roku ISNAR oraz UW. Każdą z sesji kończyła dyskusja na temat filozoficznych poszukiwań godności człowieka, analizy miłości, oraz źródłom kryzysu tradycyjnego obrazu kobiety, mężczyzny i dziecka we współczesnym świecie.

 

6) „Słowo w kulturze współczesnej”, Kultura współczesna przeżywa kryzys słowa. Słowo powszednieje traci swój sens i właściwe mu funkcje komunikacyjne. Refleksji nad słowem poświęcone zostało sympozjum organizowane przez Instytut Papieża Jana Pawła II oraz Instytut Wiedzy o Kulturze UKSW, „Słowo w kulturze współczesnej”, które odbyło się 13 maja 2009 roku. Wśród prelegentów wystąpili najznakomitsi badacze słowa z różnych dziedzin nauki: antropologii, socjologii, medioznawstwa, retoryki, teatrologii, teologii. W sympozjum uczestniczyli: ks. Stanisław Dziekoński (Dziekan Wydziału Teologicznego UKSW), o. Witold Kawecki (IWOK), Grzegorz Godlewski (UW), Wiesław Godzic (SWPS), Ewa Szczęsna (UW), Lech Śliwonik (AT), Michał Masłowski (Sorbona), Wojciech Kudyba (UKSW), ks. Zdzisław Struzik (IPJP2). Sympozjum towarzyszyło spotkanie z Magdaleną Zawadzką i Piotrem Fronczewskim, którzy wspominali mistrza słowa Gustawa Holoubka. Dyskusję ubogaciły fragmenty filmów,
w których sam Holoubek wyjaśniał czym było dla niego i dlaczego tak wielką wagę przywiązywał do nauki o wartości słowa.

 

7) Dnia 16.05.2009 Instytut Papieża Jana Pawła II brał udział w dyskusji – szkoleniu na temat „In vitro: nadzieja czy utrapienie?”. Spotkanie odbyło się w Centrum myśli Jana Pawła II „Nie lękajcie się” w Krakowie, a głównymi organizatorami była World Youth Alliance – pozarządowa organizacja międzynarodowa zajmująca się ochroną godności człowieka. Celem spotkania było przybliżenie filozoficznych, etycznych, medycznych, prawnych i politycznych aspektów metod wspomagania prokreacji. W Polsce nie ustaje debata na temat konieczności uregulowania ustawą działań związanych z in vitro. Jednoznaczne stanowisko Kościoła na ten temat wyraziła Kongregacja Nauki Wiary w instrukcji „Dignitas personae”.

8) Dział naukowo-badawczy przygotował komentarze do zdjęć na wystawę „I Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski 1979”.

9) Nadal trwają studia nad niepublikowanymi przemówieniami i homiliami Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego dotyczącymi małżeństwa i rodziny. Atutem antologii będą bardzo szczegółowe indeksy, które pozwolą na szczegółowe przebadanie nauki kard. Wyszyńskiego. Książka powstaje przy współpracy z Instytutem Prymasowskim. Konieczna jest tu kwerenda materiału źródłowego w archiwum Instytutu Prymasowskiego w Częstochowie oraz w Warszawie. Przewidziany termin publikacji – 2010.

10) Przygotowanie materiałów na temat podróży Jana Pawła II do Ameryki Południowej – przemówienia i spotkania z mieszkańcami Boliwii i Paragwaju.

Podsumowanie prac wrzesień-grudzień 2009

11) 16 września zakończyła się podróż naukowo-badawcza szlakiem Jana Pawła II do Boliwii i Paragwaju. Dział naukowy przygotował sprawozdanie z podróży oraz przekazał do Działu biblioteki IPJP2 dokumentację zdjęć, wywiadów oraz książek i materiałów związanych z pielgrzymką Jana Pawła II do Ameryki Południowej.

Pokłosiem podróży było zorganizowane na UKSW sympozjum naukowe „Jana Paweł II w Boliwii”. Konferencja odbyła się 26.11.2009 na UKSW. Opracowaliśmy m.in. tematy: Problematyka i treść przemówień Jana Pawła II do mieszkańców Boliwii oraz Wpływ kultury boliwijskiej na źródła kultu maryjnego.

Dodatkowo konferencji towarzyszyła wystawa zdjęć „Krzyże i pomniki papieskie”.

12) Ogólnopolska Konferencja „Edukacja aksjologiczna wyzwaniem i zadaniem dla szkoły w jednoczącej się Europie” 19.10.2009

W Sali Kolumnowej Sejmu uczestniczyliśmy w konferencji poświęconej wychowaniu do wartości we współczesnej szkole.

Wartością, jak zostało to zdefiniowane podczas sympozjum jest to, co cenne i ważne dla jednostki i społeczeństwa, a co prowadzi do jej integralnego rozwoju, dzięki czemu osiąga się pełnię człowieczeństwa. We współczesnym procesie wychowania chodziłoby o urzeczywistnienie wartości obiektywnych, które nie są zależne od preferencji i subiektywizmu. Zwrócono uwagę, aby nie mówić o kryzysie wartości, które są niezmienne, ale o kryzysie urzeczywistniania wartości. Podczas spotkania dokonano prezentacji doświadczeń kilku gimnazjów, które jako główny program nauczania w szkole wprowadzają edukację aksjologiczną, a więc przekazują wiedzę na temat wartości.

 

Gośćmi i głównymi prelegentami byli: Minister Edukacji Narodowej Krystyna Hall, ks. bp. Piotr Jarecki oraz prof. Krystyna Chałas. Organizatorem była Sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży ora Towarzystwo Gimnazjów Poszukujących z Małych Miast i Wsi.

 

13) Dział naukowo-badawczy opracowuje nową pozycję książkową Instytutu: Przewodnik dla narzeczonych. Narzeczeństwo jako przygotowanie do małżeństwa. Nauczanie Jana Pawła II o małżeństwie i rodzinie. Papieskie nauczanie nie tylko bardzo dokładnie odzwierciedla Tradycję Kościoła na temat rodziny, ale wnosi również nowe spojrzenie na teologię narzeczeństwa i małżeństwa. Zasadniczo treść książki wyznaczą teksty papieskie, dokumenty Kościoła oraz publikacje z zakresu duchowości, duszpasterstwa i psychologii. Uzupełnieniem publikacji będą świadectwa osób biorących udział w katechezach przedmałżeńskich. Publikacja jest przewidziana na grudzień 2010 r. W celu przygotowania książki nawiązaliśmy współpracę z Instytutem Naturalnego Planowania Rodziny wg Metody prof. J. Rötznera. Trwają rozmowy, aby do książki dołączyć płytę szkoleniową na temat korzystania z metody naturalnego planowania rodziny promowanej przez INER.

 

14) Nawiązaliśmy współpracę z Wyższą Szkołą im. Bogdana Jańskiego, która od II semestru akademickiego 2009/2010 rozpoczyna kurs doskonalenie zawodowe dla nauczycieli i wychowawców szkolnych: „Wychowanie do wartości. Programy wychowawcze na lekcje wychowawcze. Na potrzeby szkolenia przygotowaliśmy szczegółowy program zajęć, które będą wykładać pracownicy działu naukowego IPJP2.

15.) Uczestniczyliśmy w sympozjum „Prymasi Polski a przemiany demokratyczne w Polsce – Sympozjum 18.11.2009

Na treść konferencji składały się przemówienia historyków: prof. dr hab. J. Wysockiego (UKSW) oraz pracowników IPN dr M. Lasoty oraz dr J. Żurka. Ks. prof. J. Lewandowski przedstawił referat na temat teologii narodu w nauczaniu obydwu Prymasów. Na sympozjum obecni byli bp. prof. A. F. Dziuba oraz sam Prymas Józef Glemp. Organizatorem sympozjum był Ośrodek Dokumentacji Studiów nad Osobą i Nauczaniem Kardynała Stefana Wyszyńskiego UKSW.

16) Na co dzień nawiązujemy kontakt z następującymi instytucjami:

Kontakty z instytucjami:

– UKSW – organizowanie sympozjów i dyskusji panelowych na tematy: Jan Paweł II człowiekiem kultury; Słowo w kulturze współczesnej; Podróże Apostolskie Jana Pawła II do Ameryki Południowej i ich wpływ na przemiany społeczno-kulturowe, Od nowoczesności do ponowoczesności,

 

– Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – współpraca w tematyce Studia relacji sex i gender

– Towarzystwo Gimnazjów Poszukujących z Małych Miast i Wsi – wspólny projekt wychowanie do wartości – edukacja aksjologiczna (książki, sympozja, Centrum Doskonalenia Nauczycieli – w planach)

 

– Katolicki Uniwersytet Lubelski Katedra Pedagogiki – projekt wychowanie do wartości

– Stowarzyszenie Fides et ratio – Reminescencje papieskiej myśli w kulturze i nauce.

 

– Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie – sympozja o tematyce: Wychowanie do wartości w nauczaniu Jana Pawła II.

– Towarzystwo Familiologiczne Lublin – zaplecze naukowe, wspólne debaty, panele dyskusyjne

– Polska Akademia Nauk – Instytut Badań Literackich – włączają się jako prelegenci w naszych sympozjach i spotkaniach panelowych, współpraca również w zakresie naukowym, kultura współczesna, utylitaryzm,

 

– Katedra Antropologii Uniwersytetu Warszawskiego – współpraca z czasopismem „Konteksty” oraz kontakt naukowy – włączają się jako prelegenci w naszych sympozjach i spotkaniach panelowych

– Dom Spotkań z Historią Warszawa – wpływ Jana Pawła II na przemiany ustrojowe i kulturowe w państwa
ch totalitarnych.

 

– Instytut Naturalnego Planowania Rodziny – włączają się w program przygotowania bezpośredniego do sakramentu małżeństwa

 

– Papieska Akademia Teologiczna Sekcja Jana Chrzciciela – organizacja sympozjów Otoczmy troską życie; problematyka in vitro

 

– Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie Wydział Historii – włączają się jako prelegenci w naszych sympozjach i spotkaniach panelowych

 

– Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego – opracowanie dzieł Kard. Wyszyńkiego oraz refleksja naukowa nad wpływem myśli ks. Prymasa na Karola Wojtyłę – Jana Pawła II

– Archikonfraternią Literacką Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (naukowe zaplecze dla Instytutu)

– Ośrodek Informacji Naukowej Centralnej Biblioteki Wojskowej – kontakt naukowy, wspólne sympozjum

– Instytut studiów nad Rodziną Łomianki – kontakt naukowy, wspólne sympozja

– Centrum Jana Pawła II w Krakowie „Nie lękajcie się”-

– Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu

– Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie,

– Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie – nauka społeczna Jana Pawła II i Benedykta XVI

– Uniwersytet Katolicki w Cuidad del Este – Paragwaj – zaplecze naukowe

– Uniwersytet Katolicki Cochabamba – Boliwia – zaplecze naukowe

Pozostałe aktualności

Obóz zimowy z Janem Pawłem II

W dniach 13–20 stycznia 2024 roku dzieci z Parafii Opatrzności Bożej w Wilanowie uczestniczyły w  obozie zimowym „Śladami Jana Pawła II”. Patronat nad wydarzeniem objął Instytut Papieża Jana Pawła II. Ponad sześćdziesięcioosobowa grupa dzieci i młodzieży wyjechała do...

czytaj dalej

Nowa Era Dostępu do Kultury: Mazowiecka Platforma e-Kultura

Zapraszamy do odkrycia bogactwa kulturowego Województwa Mazowieckiego w nowym wymiarze. Dzięki realizacji projektu e-Kultura każdy może podążać śladami sztuki, historii i tradycji, niezależnie od miejsca zamieszkania czy możliwości finansowych. Instytut Papieża Jana...

czytaj dalej