Ocalić stworzenie: teorie i zastosowanie ekologicznej hermeneutyki Biblii

Hermeneutyka ekologiczna to podejście kontekstualne do tekstu Pisma Świętego uwzględniające perspektywę czytelnika oraz jego pytania i problemy. Stanowi motywowaną religijnie próbę odpowiedzi na postępujący kryzys ekologiczny.

Jest to propozycja odczytywania Słowa Bożego z uwzględnieniem perspektywy ekosystemu, a więc ze świadomością bycia członkiem wspólnoty stworzeń, a jednocześnie ze świadomością zadania, jakie Bóg powierzył człowiekowi (Rdz 1,25-28).

Ekologiczna lektura Biblii, rozumiana jako przywracanie niedostrzeganych dotychczas walorów tekstu, w swoich różnych ujęciach próbuje pokazać, że teksty biblijne oferują pozytywny skarbiec dla chrześcijańskiej moralności i etyki przyjaznej środowisku naturalnemu. W ten sposób hermeneutyka ekologiczna nie koncentruje się wyłącznie na historycznych, językowych, społecznych i utartych znaczeniach tekstów biblijnych, lecz odnosi ich interpretacje do współczesnych problemów i wyzwań.

Opowiadanie o stworzeniu z Księgi Rodzaju jawi się jako zaproszenie do budowania wspólnoty stworzeń zgodnie z planem Stwórcy. Realizacja  tego zadania możliwa jest dzięki współpracy z łaską Bożą. Dążenie to może urzeczywistnić się dopiero w Jezusie Chrystusie.

Apostoł Paweł w Liście do Rzymian (Rz 8,18-23) wspomina o nadziei na odmianę obecnej sytuacji związanej z cierpieniem, jaka jest udziałem całego stworzenia oraz o przekonaniu, że zbawienie stanie się jego udziałem.

O potrzebie pojednania wszystkiego w Chrystusie mówi hymn chrystologiczny zawarty w Liście do Kolosan (Kol 1,15-20). Jest to klucz do urzeczywistniania świata zgodnego z Bożymi zamiarami nie tylko w wymiarze eschatologicznym, lecz także już tu na Ziemi.

O autorze

Tomasz Twardziłowski (ur. 1987), doktor teologii biblijnej. W roku 2016 na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie obronił rozprawę doktorską zatytułowaną „Postulat ekologicznej hermeneutyki a interpretacja Nowego Testamentu”, za którą otrzymał wyróżnienie.

Członek międzynarodowych stowarzyszeń Society of Biblical Literature (Atlanta, USA) oraz European Association of Biblical Studies (Münster, Niemcy).

Fragmenty recenzji

Pragnę wyrazić uznanie dla wyboru tematyki rozprawy. Hermeneutyka ekologiczna Biblii to jeden z najnowszych kierunków biblistyki XXI wieku. Nie było dotąd polskich prac przedstawiających teorię nowego kierunku badań, nie było sprawozdań z osiągniętych wyników, nie było praktycznych zastosowań w odniesieniu do tekstów Biblii. W tę niezagospodarowaną przestrzeń wszedł Tomasz Twardziłowski, przedstawiając pierwsze w Polsce, całościowe opracowanie ekologicznej hermeneutyki biblijnej. W ten sposób stał się pionierem i od razu ekspertem w zakresie tej nowej opcji biblistycznej.

ks. prof. dr hab. Roman Bartnicki

Temat jest ambitny i interesujący, na pewno wart opracowania. Jest też nieco kontrowersyjny, gdyż hermeneutyka ekologiczna może budzić zastrzeżenia. Ale nawet jeśli ją odrzucać, zbadanie tego nurtu jest potrzebne. Autor sprostał zadaniu, jakie przed sobą postawił. Zbadał systematycznie obszerną literaturę przedmiotu, należycie uporządkował materiał i syntetycznie go zaprezentował. Wykazał się kompetencją i pracowitością.

prof. dr hab. Michał Wojciechowski