7 marca 2023
Wystawa “Wyżej tylko niebo” o himalaistce Wandzie Rutkiewicz, 20.02-28.03.2023, Sofia (Bułgaria)
Od 20 lutego do 28 marca w galerii Instytutu Polskiego w Sofii prezentowana jest wystawa poświęcona polskiej alpinistce i himalaistce Wandzie Rutkiewicz, patronce 2022 roku – Wyżej tylko niebo. Rok Wandy Rutkiewicz, opracowana przez Instytut Papieża Jana Pawła II. Wystawę obejrzała już publiczność panoramy filmowej, która odbyła się w Instytucie w dniach 6-8 marca br. Podczas wydarzenia wyświetlane były nagrodzone filmy z zeszłorocznej edycji największego w Bułgarii Festiwalu Filmów Górskich w Bansku, a wśród nich trzy polskie produkcje: Doo Sar w reż. Jakuba Grzeli (o wyprawie skialpinistycznej Andrzeja Bargiela i Jędrka Baranowskiego w Karakorum), Godspeed, Los Polacos w reż. Adama Nawrota (o wyprawie Canoandes79, podczas której ekipa studentów z Polski jako pierwsza na świecie pokonała kajakami uznawany za najgłębszy kanion na Ziemi – Kanion Colca w Peru) oraz #TO_BE w reż. Grzegorza Lipca (opowieść o Krzysztofie Wielickim). Przez te trzy filmowe wieczory sala Instytutu zebrała bardzo dużą publiczność, zwłaszcza bułgarskiego środowiska górskiego, wspinaczkowego oraz narciarskiego.
Najważniejszym jednak wydarzeniem towarzyszącym wystawie będzie premiera pierwszej przetłumaczonej na język bułgarski biografii himalaistki Wanda Rutkiewicz. Jeszcze tylko jeden szczyt autorstwa Elżbiety Sieradzińskiej z udziałem autorki oraz tłumacza Kruma Krumowa, która odbędzie się 23 marca br. w Instytucie Polskim w Sofii. Rozmowę poprowadzi Eleonora Gadżewa – redaktor naczelna wydawnictwa podróżniczego Vakon, pod skrzydłami którego ukaże się długo wyczekiwana biografia. Książka wydana zostanie z inicjatywy i przy wsparciu Instytutu Polskiego w Sofii oraz Instytutu Książki. Wystawa o Wandzie będzie natomiast stanowiła wspaniałą scenografię wieczoru poświęconego jej życiu i dokonaniom. Wierzymy, że oba przedsięwzięcia odegrają niezwykle ważną rolę w popularyzacji jej postaci w Bułgarii oraz upowszechnieniu wiedzy o osiągnięciach Polki w najwyższych i najtrudniejszych górach świata.
24 października 2022
W 2022 roku przypada 30. rocznica śmierci Wandy Rutkiewicz. Wanda Rutkiewicz była jedną z najwybitniejszych himalaistek w historii, pionierką alpinizmu w zespołach wyłącznie kobiecych; legenda polskiego i światowego himalaizmu; jako pierwszy Polak, trzecia kobieta na świecie (i pierwsza Europejka) zdobyła Mount Everest i była pierwszą kobietą, która zdobyła szczyt K2. Sejm RP ogłosił rok 2022 Rokiem Wandy Rutkiewicz.
Instytut Papieża Jana Pawła II wraz z Ambasadą RP w Nowym Delhi przygotował wersję anglojęzyczną wystawy pt. Wyżej tylko niebo. 2022 Rok Wandy Rutkiewicz (ang. Only sky is above us. 2022 the Year of Wanda Rutkiewicz) upamiętniającą dokonania himalaistki. Wystawa została zaprezentowana 17 października 2022 r. podczas obchodów Święta Niepodległości Polski w Katmandu. Głównym gościem był J.E. Nanda Bahadur Pun, wiceprezydent Nepalu. Podczas uroczystości Ambasador Adam Burakowski wystąpił z wykładem nt. życia i osiągnięć Wandy Rutkiewicz. W ten sposób Ambasada Polska RP promuje i kultywuje pamięć o polskich himalaistach i ich osiągnięciach wśród nepalskich kręgów politycznych, kulturalnych i artystycznych.
19 października 2022 r. w Międzynarodowym Muzeum Górskim w Pokharze odbyło się oficjalne otwarcie wystawy, które przyciągnęło wielu gości, m.in. burmistrza Pokhary Dhan Raj Acharya. Wystawa będzie czasowo prezentowana w Muzeum do końca 2023 r.
16 października 2022
KARTKA Z KALENDARZA:
16 PAŹDZIERNIKA 1978 ROKU
JAN PAWEŁ II ZOSTAJE PAPIEŻEM. WANDA RUTKIEWICZ ZDOBYWA MOUNT EVEREST
Tego dnia w 1978 roku około godz. 17.15 kardynał Karol Wojtyła został wybrany na Papieża i obrał imię Jan Paweł II. Kilka godzin wcześniej o godz. 13.45 Wanda Rutkiewicz jako pierwsza z Polski zdobywa Mount Everest – najwyższy szczyt Ziemi.
Konklawe po śmierci papieża Jana Pawła I rozpoczęło się 14 października. Uczestniczyło w nim 111 kardynałów (w tym 25 z Włoch). Głównymi kandydatami do objęcia Stolicy Apostolskiej było dwóch włoskich biskupów: arcybiskup Genui kardynał Giuseppe Siri i arcybiskup Florencji kardynał Giovanni Benelli. Zwolennicy obu kandydatów nie doszli do porozumienia, w związku z tym pierwsze cztery głosowania przeprowadzone 15 października były starciem Siriego i Benelliego, żaden z nich jednak nie uzyskał wystarczającej liczby głosów. Do wyboru nowego papieża potrzeba było bowiem większości dwóch trzecich głosów plus jeden głos, tj. 75 głosów. Sytuację tę przewodniczący episkopatu Hiszpanii, kardynał Vincente Trancon miał skomentować w następujący sposób: „Bóg poróżnił Włochów i wykorzystał ludzką złość, żeby utrudnić wybór papieża”.
Wobec impasu zaczęto rozglądać się za nowym kandydatem spoza Włoch. 16 października arcybiskup Wiednia kardynał Franz Koenig przedstawił kandydaturę metropolity krakowskiego: „Kardynał Wojtyła ma dopiero 58 lat, ale to nie powinno być przeszkodą; przeciwnie – wiele zyskałby na tym Kościół”. Podczas szóstego głosowania kardynał z Polski otrzymał jedynie 11 głosów. Natomiast podczas ostatniego, ósmego głosowania, które odbyło się o godz. 16:30 w poniedziałek 16 października, Karol Wojtyła miał uzyskać 99 głosów, co było liczbą dużo większą niż wymagane minimum.
Kartka z kalendarza: 16 października 1978 roku Jan Paweł II zostaje papieżem. Wanda Rutkiewicz zdobywa Mount Everest
Wojtyła, zapytany, czy zgadza się z wyborem Kolegium Kardynalskiego, Odpowiedział: „W posłuszeństwie wiary wobec Chrystusa, mojego Pana, zawierzając Matce Chrystusa i Kościoła – świadom wszelkich trudności – przyjmuję”. Przybrał wtedy imię Jana Pawła II. Decyzję tę uznano za zapowiedź kontynuacji nauczania trzech poprzedników – Jana XXIII, Pawła VI i Jana Pawła I. Kiedy mistrz ceremonii poprosił nowego papieża, by usiadł i przyjął tzw. homagium kardynałów, czyli ich hołd, Jan Paweł II odpowiedział, że swoich braci przyjmie na stojąco.
Po godzinie 19 papież Polak wyszedł na balkon Bazyliki Świętego Piotra i wygłosił pierwsze przemówienie do wiwatujących tłumów, chociaż był im całkowicie nieznany. Nowy papież mówił: „Najdostojniejsi kardynałowie powołali nowego biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju, z dalekiego, lecz zawsze tak bliskiego przez łączność w wierze i tradycji chrześcijańskiej””
Karol Wojtyła był pierwszym papieżem spoza Włoch od czasów Holendra Hadriana VI, który został wybrany w 1522. W Księdze czynności biskupich Karola Wojtyły pod datą 16 października znajduje się następująca notatka: „Konklawe. Około godziny 17.15 – Jan Paweł II”. Biały dym, zwiastujący wybór papieża, pojawił się nad Kaplicą Sykstyńską około godziny 18.00.
Wystawa Wyżej tylko niebo. 2022 Rok Wandy Rutkiewicz
W tym samym czasie, gdzieś w odległym o tysiące kilometrów od Rzymu Nepalu, na najwyższym szczycie Ziemi polska himalaistka Wanda Rutkiewicz rozpoczyna 15 października atak na szczyt.
Gdy Wanda Rutkiewicz leciała do Nepalu kilka tygodni wcześniej, nikt nie wierzył w powodzenie wyprawy, ale nie ze względu na kondycję Wandy Rutkiewicz czy skład ekspedycji, ale czas realizacji przedsięwzięcia. Trudno jest zdobyć ośmiotysięcznik bezpośrednio po porze monsunowej. Na Mount Everest Wanda wchodzi drogą pierwszych zdobywców, która prowadzi lodowcem Khumbu, do Przełęczy Południowej, a z niej na szczyt. Himalaistka jest drugą kobietą na tej polsko-niemieckiej wyprawie. Nie jest mile widziana przez mężczyzn, którzy nie wierzą, że jest w stanie wejść na szczyt. Przez kilka tygodniu pogoda nie dopisuje, w końcu warunki się zmieniają na początku października. 15 października Wanda wyrusza na Przełęcz Południową. Następnego dnia, po nocy spędzonej w obozie czwartym, ok. godz. 8.00 Wanda wyrusza z Przełęczy Południowej w kierunku szczytu. O godz. 13.45 Wanda Rutkiewicz wchodzi na najwyższy szczyt świata. I zapisuje się w historii. Jako pierwsza z Polskich alpinistów, pierwsza Europejka i trzecia kobieta na świecie staje na najwyższym szczycie Ziemi.
Wystawa Wyżej tylko niebo. 2022 Rok Wandy Rutkiewicz
W 1979 roku podczas pierwszej pielgrzymki papieża do Polski Wanda Rutkiewicz spotyka się na Franciszkańskiej w Krakowie z Janem Pawłem II i wręcza mu kamień ze szczytu Mount Everestu. W czasie tego krótkiego spotkania Jan Paweł II miał powiedzieć do Wandy: „ Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko. Oboje po raz pierwszy z Polski”.
15 października 2022
Instytut Papieża Jana Pawła II wraz z Ambasadą Polską w Nowym Delhi przygotował wersję anglojęzyczną wystawy pt. Wyżej tylko niebo.2022 Rok Wandy Rutkiewicz. Wystawa o Wandzie Rutkiewicz (wybitnej polskiej himalaistce, która jako pierwsza z Polski oraz pierwsza Europejka zdobyła najwyższy szczyt Ziemi – Mount Everest) zostanie zaprezentowana podczas przyjęcia z okazji Dnia Niepodległości organizowanego w Katmandu dn. 17 października 2022 r. Podczas uroczystości Ambasador Adam Burakowski wystąpi z wykładem nt. życia i osiągnięć Wandy Rutkiewicz. W ten sposób Ambasada Polska RP chce promować i kultywować pamięć o polskich himalaistach i ich osiągnięciach wśród nepalskich kręgów politycznych, kulturalnych i artystycznych. Od 19 października 2022 r. do końca 2023 r. Wystawa będzie czasowo prezentowana w Międzynarodowym Muzeum Gór w Pokharze.
ZAPRASZAMY WSZYSTKICH POLAKÓW WYBIERAJĄCYCH SIĘ NA TREKKING DO NEPALU, BY W TYM CZASIE ODWIEDZIĆ RÓWNIEŻ MUZEUM W POKHARZE I OBEJRZEĆ WYSTAWĘ POŚWIĘCONĄ WANDZIE RUTKIEWICZ.
Wanda Rutkiewicz urodziła się 4 lutego 1943 roku w Płungianach na Litwie. Wychowywała się we Wrocławiu. Skończyła Politechnikę Wrocławską, uzyskując stopień magistra inżyniera elektroniki. Po przeprowadzce do Warszawy związała się naukowo z Instytutem Maszyn. Specjalizowała się w pracach nad pamięcią komputerową. W latach osiemdziesiątych należała do „Solidarności”. W Stolicy mieszkała przy ulicy Sobieskiego na terenie Dzielnicy Wilanów.
Przygodę z górami rozpoczęła jeszcze na studiach, wtedy po raz pierwszy pojechała w skałki. Po ukończeniu kursu taternickiego brawurowo wdarła się w męski świat wspinaczy. Góry traktowała jako przestrzeń do rywalizacji, pragnęła zwycięstw nad nimi. Wspinała się w Tatrach, Alpach, Andach, Pamirze, Hindukuszu, Himalajach, często były to pierwsze przejścia kobiece.
16 października 1978 roku zdobyła Mount Everest. Była pierwszym Polakiem, pierwszą Europejką i trzecią kobietą na świecie, która stanęła na najwyższym szczycie Ziemi. Tego samego dnia Karol Wojtyła został papieżem. Rok później w czasie wizyty w Polsce Jan Paweł II powiedział do Wandy Rutkiewicz: „Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia oboje weszliśmy tak wysoko”. Była też pierwszą kobietą na świecie, która stanęła na najtrudniejszym do zdobycia szczycie K2. Zdobyła osiem z czternastu ośmiotysięczników. Nie powróciła z wyprawy na dziewiąty ośmiotysięcznik Kanczendzongę – zaginęła z 12 na 13 maja 1992 r.
12 maja 2022
Już dzisiaj – 12 maja 2022 o godz. 18:30 – w kinie Luna odbędzie koncert zespołu Old Breakout „Dla Ciebie Wando”. Takiego wydarzenia jeszcze nie było. W 30. rocznicę zaginięcia Wandy Rutkiewicz w drodze na swój dziewiąty ośmiotysięcznik – Kanczendzongę zagra dla Niej legendarny polski zespół. Old Breakout wzbogaci swój repertuar o najważniejsze utwory wykonywane przez Mirę Kubasińską. Tego dnia oficjalnie zadebiutuje z zespołem utalentowana Magdalena Meisel, wyróżniająca się mocnym wokalem oraz nietuzinkową urodą.
Koncerty Old Breakout to prawdziwa uczta dla ucha i oka, to poprzeczka na poziomie rekordów świata – wyżej jest tylko niebo. Tak też zatytułowana jest wystawa poświęcona Wandzie Rutkiewicz. Ekspozycję – przygotowaną przez Instytut Papieża Jana Pawła II i wzbogaconą o fotogramy Bartłomieja Zborowskiego „Moje Himalaje” – można oglądać w kinie Luna od 23 kwietnia do 13 maja.
Koncert to nie wszystko. Program dzisiejszego wieczoru 12 maja – ostatniego dnia, kiedy 30 lat temu pod wierzchołkiem Kanczendzongi widziana była Wanda – jest bardzo bogaty. Ważniejsze elementy to w szczególności: wspomnienia koleżanek i kolegów wybitnej himalaistki, m.in. Anny Czerwińskiej, Krystyny Palmowskiej, Ewy Panejko-Pankiewicz, Aleksandra Lwowa, Janusza Onyszkiewicza; spektakl „Nie bój się marzyć o najwyższych szczytach” czniów Szkoły Podstawowej im. Wandy Rutkiewicz w Duchnicach k. Ożarowa Mazowieckiego W rolę patronki szkoły wcieli się uczennica VIII klasy Nikola Strzyżewska.
Wydarzenie oraz koncert zespołu Old Breakout uzyskały wsparcie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie i Klubu Sportowego Polskie Himalaje, który zainicjował budowę czortenu Wandy Rutkiewicz pod Kanczendzongą w 30. rocznicę zaginięcia.
