We wrześniu ukazał się Mały słownik aksjologiczny, zbiór gromadzący ok. 150 haseł, co zwieńczyło trzyletnią pracę zespołu autorskiego i redakcyjnego, pracującego dzięki patronatowi IPJP2. Książka o poręcznym formacie i twardej oprawie, choć nie tak obszerna (318 stron), objaśnia i systematyzuje w porządku alfabetu najważniejsze terminy z zakresu świata wartości oraz nazwanych i poglądowo wymienionych teorii i procesów wychowania. Można zakładać, iż przydatność treści, składających się na poszczególne hasła, tak w szkole, w doradztwie wychowawczym, wśród studentów jak i młodzieży, będzie nieodzowna i niezastąpiona. Po prostu dlatego, iż pozycji odpowiadającej tematyce oraz przedłożonemu zasobowi materiału dotąd na rynku księgarskim nie było. Wiele terminów rozumieliśmy intuicyjnie, połowicznie, przypadkowo, czerpiąc z literatury przedmiotu w sposób dorywczy. Teraz – dzięki słownikowi – łatwiej i stosownie do rzeczy będzie można się nimi posługiwać. 

Instytut Papieża Jana Pawła II od początku działalności zajmuje się problematyką aksjologii, szczególnie w nauczaniu papieża Polaka. Wypada zauważyć, iż nowa publikacja powstała po kilku zorganizowanych i współorganizowanych konferencjach aksjologicznych, po wielu spotkaniach z nauczycielami (zarówno w wilanowskiej siedzibie Instytutu, jak również w szkołach leżących na terenie Województwa Mazowieckiego), naszej wcześniejszej publikacji Program wychowawczy oparty na wartościach oraz po przeprowadzeniu tematycznych seminariów i warsztatów organizowanych dla nauczycieli z inicjatywy (i na ogół przez pracowników) IPJP2. To dość ważne antecedencje. Wskazujące, iż najróżniejsze sprawy, które w psychologii określa się mianem „wiedzy pewnej”, podlegają doświadczeniu społecznemu i (by się tak wyrazić) wcześniejszemu „rozpoznaniu i wypracowaniu w terenie”. Naturalnie, o doborze wszystkich artykułów wchodzących do Małego słownika aksjologicznego zadecydowało konkretne zamówienie, wynikające ze stanu badań, a także potrzeb dostrzeganych tak w praktyce szkolnej, w macierzystym środowisku edukacyjno-wychowawczym, jak i w systematycznym myśleniu badaczy.

Książka w punkcie wyjścia oferuje autorską nazwę hasła (np. „aksjologia”, „atmosfera wychowawcza”, „autorytet”, „cele kształcenia”, „cele wychowania”, „dialog”, „dobro”, „dojrzałość ludzka” itp.). Nazwę tę wersalikami wybito i wytłuszczono, dla wygody czytelników, lokując ją także wertykalnie przy danej treści. Na treść zagadnienia złożyło się hasło główne połączone z krótką bibliografią. Redakcja podzieliła się w Słowie wstępnym uwagą, iż zasadniczo miały to być maksymalnie trzy propozycje bibliograficzne, poszerzające omawiane zagadnienie. W efekcie stało się trochę inaczej, bo w wielu wypadkach otrzymaliśmy bibliografię nieco pełniejszą. Tym lepiej dla odbiorcy dociekliwego, który powodowany ciekawością bądź potrzebą wynikającą z uprawianej profesji, będzie mógł sięgnąć łatwo po lektury uzupełniające, gdyby odczuwał niedosyt lub pragnął pogłębić wiedzę według podanych wskazówek.  

W słowniku nie wprowadzono definicji konkretnych wartości obecnych życiu społecznym czy narodowym, ponieważ – w zależności od czytelnika – wciąż mogłaby to być lista nieskończona. Wartości bowiem, choć występują obiektywnie, przyjmowane i odbierane są w sposób subiektywny, zabarwiony często emocjami. Prezentowany materiał miałby raczej na celu zaproponować czytelnikowi takie hasła, które pozwolą obiektywnie spojrzeć na świat wartości, w jakim żyje i jaki współtworzy. Ale właśnie opis narzędzi adekwatnego nazywania i poznawania tych spraw pozwoli zapewne wprowadzić czytających w przygodę odpowiedzialnego budowania „świata wartości”. Jak była o tym mowa, książka skierowana została do nauczycieli i dydaktyków, do osób parających się wychowaniem dzieci, młodzieży lub dorosłych (por. hasło: „andragogika”, s. 12-14). Krąg odbiorców powinien być przecież szerszy, m. in. z powodu dziedzictwa wielkiego patrona wychowawczej więzi z drugim człowiekiem, jakim jest bł. Jan Paweł II. Mamy nadzieję, że z książki skorzysta wielu czytelników – a przynajmniej „każdy otwarty na proces samowychowania człowiek”.